Đề Thi Và Đáp Án Môn Ngữ Văn THPT Quốc Gia 2025

Câu 1 (0,5 điểm): Xác định ngôi kể được sử dụng trong văn bản.

Trả lời:

Văn bản sử dụng ngôi kể thứ ba (người kể giấu mình).

⸻

Câu 2 (0,5 điểm): Trong văn bản, quê hương của Lê và quê hương của Sơn gắn với hai dòng sông nào?

Trả lời:

Sông Lam, sông Hồng

⸻

**Câu 3 (1,0 điểm): Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong câu sau:

“Đại đội pháo của họ như một gốc cây đã lớn, nhựa cây từ đấy tỏa ra thành hai nhánh.”**

Trả lời:

• Biện pháp tu từ: So sánh.

• Tác dụng:

• Gợi hình ảnh sinh động về sự gắn bó giữa các thành viên trong đại đội pháo, giống như một thân cây lớn chảy nhựa ra thành hai nhánh – tượng trưng cho hai người bạn Lê và Sơn.

• Thể hiện mối quan hệ keo sơn, sâu sắc giữa đồng đội trong chiến tranh, dù chia xa vẫn cùng cội nguồn.

• Nhấn mạnh sự lan tỏa của tình cảm, lý tưởng từ một tập thể lớn đến từng cá nhân.

⸻

Câu 4 (1,0 điểm): Nêu vai trò chi tiết “Họ chia nhau tấm giặt nằm, vài tấm áo sặc mùi thuốc đạn…” trong việc thể hiện nội dung văn bản.

Trả lời:

Chi tiết này:

• Gợi lại kỷ niệm thân thiết, giản dị, chân thực giữa Lê và Sơn trong chiến tranh.

• Thể hiện tình đồng đội sâu sắc, chia sẻ từng tấm áo, tấm giặt – biểu tượng cho sự hy sinh, gắn bó.

• Là điểm nhấn cảm xúc giúp khắc sâu nội dung chính của văn bản: Tình đồng chí, đồng đội và ký ức không phai trong chiến tranh.

⸻

Câu 5 (1,0 điểm): Hai ngữ liệu sau đây có sự tương đồng nào về ý nghĩa?

“Họ đi qua cầu Bùng, cầu Hồ, Hàm Rồng và Nam Định, Phủ Lý, để lại phía sau rất xa những đèo Ngang, Quán Hầu, Bãi Hà… Những vùng trời họ đã để lại một nửa tâm hồn ở đấy.”

“Khi ta ở, chỉ là nơi đất ở

Khi ta đi, đất đã hoá tâm hồn!”

Trả lời:

• Cả hai đều thể hiện tình yêu sâu nặng với quê hương, đất nước, nhất là khi phải rời xa.

• Nhấn mạnh việc kỷ niệm, ký ức, và tâm hồn con người gắn liền với mảnh đất đã từng sống, từng chiến đấu.

• Đất không chỉ là nơi sinh sống mà còn là nơi lưu giữ tâm hồn, kỷ niệm – mang ý nghĩa thiêng liêng.

⸻

II. LÀM VĂN (6,0 điểm)

⸻

Câu 1 (2,0 điểm): Viết đoạn văn 200 chữ phân tích tình cảm của Lê dành cho Sơn

Gợi ý đoạn văn mẫu:

Tình cảm của nhân vật Lê dành cho Sơn trong văn bản “Những vùng trời khác nhau” là một biểu hiện đẹp đẽ của tình đồng chí, đồng đội sâu nặng. Trong những ngày cùng chiến đấu, Lê và Sơn đã trải qua biết bao gian khổ, cùng chia nhau từng tấm áo, tấm giặt, từng miếng ăn, giấc ngủ. Khi chiến tranh kết thúc, mỗi người trở về với vùng quê khác nhau, nhưng trong trái tim Lê, những kỷ niệm với Sơn luôn đong đầy. Dù không gặp nhau suốt năm năm trời, nhưng khi gặp lại, những xúc cảm xưa vẫn nguyên vẹn. Lê thậm chí mơ thấy Sơn, luôn nhớ đến người bạn cũ như một phần tâm hồn mình. Hình ảnh Sơn không chỉ là người bạn thân thiết mà còn là biểu tượng cho tuổi trẻ, cho lý tưởng và khát vọng thời chiến. Tình cảm ấy không ồn ào, nhưng sâu lắng, chân thành và đầy trân quý – một biểu tượng đẹp của tình người trong khói lửa chiến tranh.

⸻

**Câu 2 (4,0 điểm): Viết bài văn nghị luận (600 chữ) với chủ đề:

“Những vùng trời quê hương nào cũng là bầu trời Tổ quốc.”**

Gợi ý dàn ý:

1. Mở bài:

• Dẫn dắt từ văn bản “Những vùng trời khác nhau”.

• Nêu vấn đề: Mỗi vùng quê đều là một phần trong bầu trời thiêng liêng của Tổ quốc.

2. Thân bài:

• Giải thích:

• “Những vùng trời quê hương” là hình ảnh ẩn dụ cho từng mảnh đất nơi con người sinh ra, gắn bó.

• “Bầu trời Tổ quốc” là hình ảnh thiêng liêng của quốc gia, nơi quy tụ tất cả các vùng đất.

• Khẳng định:

• Dù khác nhau về vị trí, giọng nói, phong tục… nhưng tất cả các vùng quê đều góp phần tạo nên hồn cốt dân tộc.

• Tình yêu quê hương sẽ dẫn đến tình yêu Tổ quốc – từ cái riêng đến cái chung.

• Liên hệ thực tiễn:

• Trong chiến tranh: mỗi người lính chiến đấu vì quê hương mình, nhưng hy sinh cho đất nước.

• Trong hòa bình: phát triển vùng miền chính là xây dựng Tổ quốc.

• Giới trẻ hôm nay có trách nhiệm giữ gìn văn hóa quê hương, gắn bó cộng đồng, góp sức dựng xây nước nhà.

• Dẫn chứng:

• Nhân vật Lê và Sơn trong truyện, dù đến từ hai vùng quê khác nhau, đều chiến đấu vì một lý tưởng chung.

• Các tấm gương trẻ hiện nay về khởi nghiệp, cống hiến trên chính quê hương mình.

3. Kết bài:

• Khẳng định: Quê hương là điểm tựa, là nguồn gốc tạo nên hồn dân tộc.

• Mỗi người hãy yêu lấy “vùng trời” nơi mình sinh ra, vì đó chính là một phần thiêng liêng của Tổ quốc.